Online videogesprekken via Zoom zijn sinds het uitbreken van het coronavirus de normaalste zaak van de wereld geworden. Sommigen juichen het toe en anderen kunnen er niet aan wennen. Volgens een nieuwe studie blijkt er wel een addertje onder het gras te zitten: onze stemming wordt slechter naarmate we tijdens het zoomen meer naar onszelf kijken.

Onderzoekers vroegen deelnemers aan de studie een paar vragen te beantwoorden over hun emotionele toestand voor en na de online gesprekken.

Tijdens de chats, waarbij de deelnemers zowel zichzelf als hun gesprekspartners op het scherm konden zien, spraken ze over onderwerpen als hun muziekvoorkeur en de dingen die ze wel of niet leuk vonden aan hun woonplaats. Sommigen dronken een alcoholische drank voor het gesprek, terwijl anderen een niet-alcoholische dronken. In het algemeen staarden de deelnemers veel meer naar hun gesprekspartners dan naar zichzelf, ontdekte de onderzoekers. Maar er waren aanzienlijke verschillen in de hoeveelheid tijd die sommige deelnemers aan het staren naar zichzelf besteedden. Hoe meer iemand naar zichzelf staart terwijl hij in een virtuele ontmoeting zit, hoe meer zijn stemming daalt.

“We gebruikten eye-tracking technologie om het verband te onderzoeken tussen stemming, alcohol en aandachtsfocus tijdens virtuele sociale interactie,” zei Talia Ariss, promovendus aan de Universiteit van Illinois Urbana-Champaign die het onderzoek leidde samen met hoogleraar psychologie Catharine Fairbairn. “We ontdekten dat deelnemers die tijdens het gesprek meer tijd besteedden aan naar zichzelf kijken zich na het gesprek slechter voelden, zelfs na controle voor negatieve stemming vóór de interactie. En degenen die onder invloed van alcohol waren besteedden meer tijd aan het naar zichzelf kijken.”

Door alcohol aan het experiment toe te voegen en de eye-tracking technologie te gebruiken konden de wetenschappers ook nagaan hoe lichte dronkenschap invloed had op waar iemand zijn aandacht op richtte. “In de context van persoonlijke sociale interacties zijn er sterke aanwijzingen dat alcohol bij drinkers als een sociaal glijmiddel werkt en stemmingsverhogende eigenschappen heeft” legt Ariss uit. Dit gold echter niet voor de online gesprekken, waar alcoholgebruik overeenkwam met meer zelfgerichtheid en het typische stemmingsverhogende effect uitbleef. Hoe meer op zichzelf gericht een persoon is, hoe groter de kans dat hij of zij rapporteert emoties te voelen die overeenkomen met zaken als angst en depressie.”

“Veel mensen zijn tot het besef gekomen dat virtuele ontmoetingen niet hetzelfde zijn als face-to-face,” concludeert Prof. Fairbairn. “Veel mensen kampen met vermoeidheid en melancholie na een hele dag met Zoom te hebben vergaderd.”

De verschuiving van de pandemie naar virtuele ontmoetingen heeft inderdaad verschillende gevolgen gehad voor de geestelijke gezondheid van mensen. Zulke vergaderingen kunnen bijvoorbeeld lang duren, waardoor sommigen zich voortdurend op hun uiterlijk concentreren, iets wat volgens deskundigen schadelijk kan zijn voor de geestelijke gezondheid. Deskundigen hebben ook vastgesteld dat online-ontmoetingen meer aandacht en energie vragen dan ontmoetingen in het echte leven.

Met Zoom kun je de weergave van je eigen video verbergen, zodat je jezelf niet kunt zien. Je kunt hier lezen hoe je dat kunt doen.

Bronnen: University of Illinois, Neurosciencenews.com, Medicaldaily.com.