Hoe kun je nou heel snel zien of iemand pienter is?

Aan het hoge voorhoofd, het feit dat de persoon een bril draagt of het weinig lachen?

Canadese onderzoekers ontdekten dat mensen met een vet gezicht, en vooral een breed hoofd, een hoger IQ hadden. Mensen met een puntiger hoofd daarentegen bleken doorgaans minder slim. In het onderzoek werden broers in de leeftijd van 20 tot 25 jaar met elkaar vergeleken. Hierbij werden de afmetingen van het hoofd gemeten en een aantal intelligentietests uitgevoerd. (Het onderzoek werd uitgevoerd aan de University of Western Ontario.)

Trok men uit het onderzoek wel de juiste conclusies? Uitsluitend afgaan op lichamelijke kenmerken is zeer riskant en waarschijnlijk volledige onzin, maar het is natuurlijk wel heel handig om heel snel een inschatting te kunnen maken van iemands niveau, bijvoorbeeld tijdens een sollicitatiegesprek. Het is de vraag of je iemands intelligentie wel kunt aflezen uit uiterlijke kenmerken of het niet-verbale gedrag.

In het dagelijks leven hebben al snel een oordeel, maar op basis waarvan dan? Amerikaanse psychologen hebben dat onderzocht. Zij kwamen tot de conclusie dat je wèl aan iemand kunt zien of die slim is, of beter gezegd: je kunt dat horen. Mensen met een hoog IQ gebruiken namelijk meer woorden, praten sneller en kun je makkelijk volgen, vanwege de structuur in hun verhaal.

Proefpersonen die het IQ van de sprekers moesten inschatten, deden dat ook op basis van deze zaken (terecht dus). Onterecht baseerden zij hun oordeel ook op het spreekvolume. Luid spreken hangt juist samen met een laag IQ…

De les van deze onderzoekers is: je kunt het enigszins aan iemand horen of hij al dan niet slim is, maar laat je niet van de wijs brengen door mensen die met luide stem praten om de aandacht op zichzelf te vestigen. Dat imponeergedrag duidt dus niet op intelligentie.

Dan nog een kanttekening. Een hoge intelligentie is geen garantie voor een succesvolle levensloop. Veel andere kwaliteiten en vaardigheden zijn doorslaggevend, denk maar aan sociale vaardigheden en je mogelijkheden om flexibel te reageren op frustratie. Hoe die tot ontwikkeling komen is afhankelijk van omgevingsfactoren (gezin, beïnvloeding door leeftijdgenoten) en ervaringen.