Köllges

Het leven met een Schizotypische persoonlijkheidsstoornis

Voor mensen die lijden aan STPS is het leven alles behalve makkelijk, zij leven geïsoleerd en vertrouwen de omgeving niet, ook hebben zij problemen hun gevoel te uitten en zij bijzondere mensen en overlevingskunstenaars. Op grond van mijn ervaringsdeskundigheid wil ik dus het leven van een patiënt met STPS gaan belichten.

De kindertijd
De kindertijd van een patiënt met STPS speelt een belangrijke rol, zij hebben meestal geen warm thuis gehad, waardoor zich de stoornis ontwikkeld. Het afgevlakte gevoel wat deze mensen hebben, is vaak het resultaat van een gevoelloze gezinssituatie, zij hebben namelijk niet geleerd met gevoelens om te gaan, dus kunnen zij er simpel weg niet mee omgaan en wordt in het latere leven van deze mensen de gevoelens van andere als bedreigend ervaren. Vaak hebben deze mensen in hun kindertijd ook veel verandering en tegenslagen gehad die de persoonlijkheid ernstig heeft aangetast. Hierbij kun je denken aan seksueel misbruik in de peutertijd, vroeg verlies van een ouder, uithuisplaatsing, niet volwaardig lid zijn van de gemeenschap, bij het laatste moet je denken wanneer de persoon uit twee verschillende nationaliteiten geboren is. Het er niet helemaal bijhoren heeft tot gevolg dat deze kinderen op een eilandje gaan zitten en geen positief zelfbeeld kunnen ontwikkelen. Door dit gebrek gaan zij opzoek naar een surrogaat om dit te kunnen compenseren, door bijvoorbeeld extreem gelovig te worden, waardoor zij dit gebrek aan intimiteit proberen te maskeren. De familie is vaak hun enigste houvast en anker om te kunnen functioneren, ook wanneer dit thuis koud was, het is hun enige basis. Het gedrag van deze kinderen valt vaak op school op en wordt als uitzonderlijk ervaren, waardoor zij door de groep worden buitengesloten, waardoor patiënten met STPS in hun schooltijd niet hebben geleerd om sociaal vaardig te zijn en blijven deze tot een minimum beperkt.

Het gevoelsleven van mensen met STPS
Doordat er in de kindertijd een gebrek was aan gevoelens, hebben zij niet geleerd diepgaande gevoelens van andere te ontvangen en worden deze als bedreigend ervaren, ook al kunnen zij meestal wel oppervlakkige gevoelens voelen en weten hier wel mee om te gaan, omdat deze niet doordringen tot de kern van de persoonlijkheid. Mensen die de kern van de persoonlijkheid willen raken van patiënten met STPS zetten de patiënt onder hevige stress, daarom gaan mensen met STPS vaak mensen uit de weg, om diepgaande sociale contacten te vermijden. Het sociale contact wat wel wordt getolereerd moet dus oppervlakkig van aard zijn en niet diepgaand worden en zeker niet te lang duren. Ook maken zij zich vaak onaantrekkelijk voor anderen, door hun uiterlijk te verwaarlozen, dit kan lichamelijk en door kledij gebeuren. Lichamelijk kan het door bijvoorbeeld je tanden niet te poetsen, slechte hygiëne, raar kapsel, maar ook de kledij kan iemand onaantrekkelijk maken. Dit doen zij hopende zo weinig mogelijk diepgaand sociaal contact te krijgen, waardoor zij zo min mogelijk met hun eigen gevoelens geconfronteerd worden. Wel kunnen mensen met STPS beperkt deelnemen aan de samenleving, maar dit is gebaseerd op eenrichtingsverkeer en als dit het geval is en niet persoonlijk wordt is het voor deze groep te behappen. Deze mensen zijn goede gevers, maar slechte ontvangers, doordat zij willen voorkomen dat het met anderen slecht gaat. Zij kunnen dus goed zorgen voor anderen met gepaste afstand.

De veilige plek

Elke STPS patiënt heeft een veilige plek nodig waar de persoon zo min mogelijk prikkels is uitgezet en deze plek behoeft niet groot te zijn. Ook is het belangrijk dat er op deze plek zo min mogelijk emotionele veranderingen plaats vinden, omdat zij dan met hun gevoelsleven geconfronteerd worden. Bijvoorbeeld in een groep zijn de groepsgenoten een surrogaat familie en kunnen zij zich in dit bijzondere geval gaan hechten. Bij het wegvallen van een groepsgenoot stort er voor de STPS patiënt telkens weer een wereld in, omdat het weinige wat ze hadden, de beperkte emotionele band hen ontnomen wordt. Dan behoeft de groepssituatie niet eens goed te zijn, maar dient deze wel constant te blijven. Daarom is het belangrijk bij de groepssamenstelling te kijken naar mensen die heel lang met elkaar samen kunnen wonen, het wegvallen van een vertrouweling is namelijk een heel groot verlies voor STPS patiënten en kan zelfs gaan leiden tot depressies en psychoses.

Vrienden
Een STPS patiënt heeft heel weinig echte vrienden en kunnen meestal op een hand geteld worden. Zij kunnen wel collegiaal zijn, maar naarmate van tijd wordt ervan de collega’s verwacht, dat deze werkrelatie beperkt emotioneel de diepte in gaat, wat een STPS patiënt niet kan bolwerken. Dit wordt als aanval op de persoon gezien en veroorzaakt heftige reacties in het leven van mensen met STPS. Ze gaan zich bespied voelen en denken dat veel collega’s die een emotionele opening verwachten het op hem of haar gemunt hebben Dit gedrag leidt net zo als in de kindertijd tot een buitengesloten bestaan, omdat deze personen met STPS als vreemde snuiter ervaren wordt. De prestaties gaan achteruit met ontslag als gevolg, als de persoon niet al zelf gevlucht is en het hazenpad gekozen heeft. In het dagelijks leven ontwijken STPS-ers vaak mensen en komen zelden of nooit in contact met potentiële vrienden, zij zitten vaak alleen aan de bar en vinden het het prettigst om met rust gelaten te worden. Als zij dan toch in een gesprek betrokken worden, springen zij vaak van de hak op de tak naar een ander thema en zijn voor de gesprekspartner soms moeilijk te volgen. Je kunt het vergelijken met rugby, waar je tegenstanders aan het ontwijken bent, om je persoonlijkheid maar niet hoeven bloot te leggen. Op straat staan alle voelsprieten meestal op scherp en worden door plotseling verplicht contact heel onzeker, als het initiatief niet van de STPS-er zelf afkomt.

Kluizenaars bestaan

Mensen met deze stoornis zijn vaak met heel weinig tevreden en leven dus letterlijk een kluizenaars bestaan. De hoofdzaak is dat er ergens een veilige plek is. Ook hebben zij een geweldige overlevingstactiek ontwikkeld en zijn op dit gebied echte kunstenaars geworden, om hun problemen naar de buitenwereld toe te camoufleren. Ook willen zij zo weinig mogelijk bezig zijn met zich zelf, omdat dit vraagt om met je persoonlijkheid bezig te zijn, dit kun je vergelijken met telkens weer opnieuw oude koeien uit de sloot te halen en dit is voor STPS-ers erg belastend, met andere woorden ze zijn liever bezig met anderen dan met zichzelf. Zij leven het liefst naar de dag. Ook mensen toelaten in de veilige plek is voor mensen met deze stoornis stress vol en niet gewenst, tenzij je tot de vertrouwelingen behoord.

Seksualiteit
Dit is het bedreigenst voor mensen met STPS, omdat hier gevoel, intimiteit, beleving, inlevingsvermogen enz. voor nodig zijn en een partner voor nodig is, maar ook vanuit de persoonlijkheid moet komen. Daarom gaan zij dit in heel veel gevallen uit de weg en blijft hun seksualiteit beperkt tot zelfbevrediging.

HEB BEWONDERING VOOR DEZE MENSEN.

Udo Köllges
Geschreven op basis van een zelfreflectie
Gebruikersavatar
mattie
Berichten: 67
Lid geworden op: 23 jun 2012 15:23

Re: Het leven met een Schizotypische persoonlijkheidsstoorni

ik heb vorige week de diagnose schizotypische persoonlijkheidsstoornis gehad.
ik herken me er zeker in, vooral over dat eilandje waar je het over had.

alleen merk ik wel dat ik naast deze persoonlijkheidsstoornis een beetje adhd kenmerken vertoon, ik weet trouwens niet of dat gewoon bij die persoonlijkhiedsstoornis hoort, want ik was vroeger best druk en deed vaak stoer om er bij te horen..

hoop op een reactie


mattie

Terug naar “Map 'Psychologie'”